برخواستن (مترادف): تفاوت میان نسخه‌ها

|[[بعث (ریشه)|ریشه بعث]]

|[[بعث (واژگان)|مشتقات بعث]]

|-

|نَشَرَ

|[[نشز (ریشه)|ریشه نشز]]

|[[نشز (واژگان)|مشتقات نشز]]

|-

|نَشَزَ

|[[نشر (ریشه)|ریشه نشر]]

|[[نشر (واژگان)|مشتقات نشر]]

|-

|قام

|[[قوم (ریشه)|ریشه قوم]]

|[[قوم (واژگان)|مشتقات قوم]]

|}

==معانی مترادفات قرآنی برخواستن==

اصل‏ بَعْث‏- برانگيختن يا روانه كردن چيزى است، گفته مى‏شود: بَعَثْتُهُ‏ فَانْبَعَثَ‏- او را برانگيختم و به حركت در آمد.

و آيه (وَ لكِنْ كَرِهَ اللَّهُ‏ انْبِعاثَهُمْ‏- 46/ توبه) يعنى و رفتنشان را خداى ناروا مى‏شمارد (آيه فوق مى‏گويد كه گروهى با ريب و ريا و دروغگوئى نخست از پيامبر (ص) اجازه خواستند كه همراه مسلمين براى جنگ خارج نشوند امّا كسانى كه به خدا و رسول و قيامت ايمان داشتند چنين اجازه‏اى نمى‏خواستند و لذا مى‏گويد دروغگويان اگر هم اراده خروج مى‏كردند چون از راه دروغ و رياء بود خداى را ناپسند مى‏آيد).<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏1، ص: 288-287</ref>

نَشْر اين واژه براى- لباس- نامه- ابر- نعمت و سخن بكار ميرود يعنى گسترده شدن و باز نمودن و بسط دادن آنها. در آيه گفت:

كه ذرات چوب پراكنده ميشود، نُشْرَة- افسون و درمان غير طبيعى و خرافى براى بيمار.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 336-333</ref>

نَشْز زمين بلند و مرتفع- نَشَزَ فلانٌ- او قصد برترى بر سايرين دارد، نَشَزَ فلانٌ عن مقره- از جايگاهش درگذشت و برتر نشست، نَاشِز مانند ناب است در آيه گفت: وَ إِذا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا- المجادله/ 11 (يعنى اگر گفته بالاتر بنشينيد بپذيريد).- زنده شدن و برخاستن از خاك را هم- نشز و انشاز- ميگويند زيرا از پائين به بالا تغيير حالت ميدهد. گفت: وَ انْظُرْ إِلَى الْعِظامِ كَيْفَ‏ نُنْشِزُها- البقره/ 259 كه با فتحه حرف- ن- هم خوانده شده. (اشاره به داستان كسى است كه از زنده شدن پس از مرگ مردمى كه همه چيزشان ويران شده و خودشان هم پوسيده بودند در شگفت بود كه به امر خدا او هم مرد و بعد از صد ماه زنده‏اش‏ كرد در حالى كه هم خودش و هم مركبش بحالت اول در آمدند و پوست و گوشت و استخوان مركبش روئيد). و آيه:

وَ اللَّاتِي تَخافُونَ‏ نُشُوزَهُنَ‏- النساء/ 34 اشاره به تكبر زن و بغض او نسبت به همسرش است كه از طاعت شوهرش سرپيچى ميكند و خود را برتر ميداند و چشمش به ديگرى است نه به شوهر خويش و باين شاعرى گفته است:اذا جلست عند الامام كانّها/ترى رفقة من ساعة تستحيلها (وقتى در حضور امامى نشسته است گوئى از ساعتى كه چنين حالتى را ناممكن ميشمردى آنها دوستانى صميمى هستند.)

عِرْق‏ نَاشِز- رگى كه از شدت درد بر آمده و به تندى ميزند.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 337-336</ref>

قَامَ‏، يَقُومُ‏، قِيَاماً: به پا خاست و برخاست.

==ارجاعات==

[[رده:فرهنگنامه مترادفات قرآن]]