وعظ (ریشه)
ریشه «وعظ» (WˁẒ)؛ موعظه کردن، اندرز دادن. این ریشه جمعا 25 بار در قرآن آمده است.
معنای لغوی
وعظ: اندرز دادن. عظة و موعظة اسم از آنست. «وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لِابْنِهِ وَ هُوَ يَعِظُهُ يا بُنَيَّ لا تُشْرِكْ بِاللَّهِ» (لقمان: 13(.
ساخت‌های صرفی در قرآن
وَعَظَ (فعل مجرد): 15 بار
واعِظ (اسم فاعل): 1 بار
مَوعِظَة (مصدر): 9 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | واژه | آوانگاری | معنا | توضیحات | ارجاع | ||
| فارسی | بین‌المللی | فارسی | انگلیسی | ||||
| آفروآسیایی باستان | |||||||
| سامی باستان | |||||||
| عبری | יָעַץ | یاعَص | yāˁaṣ | نصحیت کردن، توصیه کردن و مشورت دادن | advise, counsel | Gesenius, 419 | |
| עֵצָה | عِصا | ˁēṣā | مشورت، توصیه، نصیحت | counsel, advice | اسم مؤنث | ||
| اوگاریتی | - | DelOlmo, - | |||||
| آرامی | יָעַט
יְעַט |
یاعَط
یعَط |
yāˁaṭ
yeˁaṭ |
توصیه و مشورت دادن | to counsel | Jastrow, 584-585 | |
| אִתְיָעֵט | ایتیاعِط | ˀit-yāˁēṭ | مشورت گرفتن، مشورت کردن، برنامه ریزی کردن | to take counsel, to deliberate, plan | باب Ithpa. (= افتعال) | ||
| יָעַץ | یاعَص | yāˁaṣ | [فشار دادن،] تشویق کردن، برنامه ریزی کردن. پند دادن | [to press,] to encourage, plan; to advise | |||
| עֵיטָא, עֵיטְתָא, עֵטְ׳ | عیطا | ˁīṭā | توصیه، نصیحت، سفارش | counsel, advice, order | اسم مؤنث | Jastrow, 1068 | |
| سریانی | - | PayneSmith,- | |||||
| مندایی | - | Macuch,- | |||||
| فنیقی، پونیک | yˁṣ | ناصح، رایزن | advisor | Zammit, 437 | |||
| ˁṣ-ˀl | عص-إل | اسم خاص. به‌معنای «خدا مشاور من است»!
اسم خاص. به‌معنای «بعل مشاور من است»! |
p.n. ("?'II/God is my counsellor")
p.n. (?"Baal is my counsellor") |
اسم خاص | Krahmalkov, 385 | ||
| اکدی/آشوری | - | Black, - | |||||
| حبشی | - | Leslau, - | |||||
| سبائی | - | Beeston, - | |||||
| عربی | وعظ | پند و اندرز دادن | مشکور، 987
Zammit, 437 | ||||