وصی (ریشه)
ریشه «وصی» (WṢY)؛ توصیه، دستور و سفارش. این ریشه 32 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
وصى: متصل شدن و متصل كردن. ايصاء و توصيه بمعنى سفارش و دستور است. وصيّت اسم است از ايصاء. و گاهى بچيز وصيّت شده اطلاق ميشود.
بقولى وصيّت را از آن وصيّت گويند كه موصى كارش را بكارهاى وصىّ متصل ميكند و بقولى كارهاى قبل از مرگ را بكارهاى بعد از مرگ متصل ميكند ولى اين راجع بوصيّت ميّت است و گرنه طبرسى فرموده: وصى، ايصاء، امر و عهد همه بيك معنىاند.
وَ وَصَّى بِها إِبْراهِيمُ بَنِيهِ وَ يَعْقُوبُ بقره: 132. توصيه كرد آن دين و كلمه توحيد را ابراهيم و يعقوب بفرزندانش.
وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا مريم: 31. مرا تا زندهام به نماز و زكوة امر كرد.
كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ لِلْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبِينَ بقره: 180. مراد از وصيّت همان وصيّت معمولى است و ظهور آيه در وجوب وصيّت است ولى با ادلّه قطعى ثابت شد كه وصيت در اينگونه موارد مستحب است نه واجب.
فَلا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَ لا إِلى أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ يس: 50. توصية بمعنى سفارش و وصيّت است.
مُوَاصَاة: وصيت كردن بهمديگر إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ عصر: 3. مگر آنانكه ايمان آورده و اعمال نيكو انجام داده و يكديگر را امر بحق و امر بصبر كنند (قاموس قرآن، ج7، ص223-224).
ساخت‌های صرفی در قرآن
اَوصَیَ (فعل باب افعال): 6 بار
وَصَّیَ (فعل باب تفعیل): 11 بار
تَواصَیَ (فعل باب تفاعل): 5 بار
وَصیَّة (اسم): 8 بار
موصی (اسم فاعل، باب افعال): 1 بار
تَوصیَة (مصدر باب تفعیل): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | اَوصَیَ | اَوصَیَ | اَوصَیَ | سفارش و دستور- وصى: متصل شدن و متصل كردن | قاموس قرآن، ج7، ص: 223 | |
| آفروآسیایی | *wVc̣- | وص | order (v.) | دستور (v.) | ||
| سامی | *wVṣVy- | وصی | دستور دادن | دستور دادن و سفارش کردن | ||
| عربی | wṣy | وصی | ||||