منع (ریشه)

از قرآن پدیا

ریشه «منع» (MNˁ)؛ باز داشتن، نگه داشتن. این ریشه 17 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

منع‏: باز داشتن. ضدّ عطا كردن. ما مَنَعَكَ‏ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ‏ اعراف: 12. چه چيز باز داشت اينكه سجده نكنى آنگاه كه امرت كردم؟

مَنُوع‏: مبالغه است يعنى بسيار باز دارنده‏ وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً معارج: 21 چون خير باو رسد بسيار مانع و بخيل است.

مَنَّاعٌ‏ نيز مبالغه است بمعنى شديد المنع‏ مَنَّاعٍ‏ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ‏ قلم: 12 (قاموس قرآن، ج6، ص292).

ساخت‌های صرفی در قرآن

مَنَعَ (فعل مجرد): 12 بار

مانِع (اسم فاعل): 1 بار

مَنوع (صفت فعول): 1 بار

مَنّاع (اسم مبالغه): 2 بار

مَمنوع (اسم مفعول): 1 بار

ریشه‌شناسی

زبان لفظ لفظ با آوانویسی عربی معنای انگلیسی معنای فارسی توضیح منبع
قرآن مَنَعَ مَنَعَ مَنَعَ منع‏: باز داشتن قاموس قرآن، ج‏6، ص: 292
آفروآسیایی *mVnaʕ- (?) منع refuse رد کردن
آفروآسیایی *manVʕ- منع hold, take نگه داشتن، گرفتن
سامی *mVnaʕ- منع 'forbid, refuse' "منع، امتناع"
سامی *mVnVʕ- منع 'hold, take hold of' "نگه داشتن، گرفتن"
مهری mōna مُنَ
جبالی minaʕ مِنَع
حرصوصی mōna مُنَ
عربی mnʕ a,1 منع َ\

منابع

منع (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2