فکر (ریشه)
ریشه «فکر» (FKR)؛ فکر، اندیشه، اندیشیدن و تفکر کردن. این ریشه 18 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
فكر: (بفتح و كسر اول) انديشه، تأمل. بعبارت ديگر فكر اعمال نظر و تدبّر است براى بدست آوردن واقعيات و عبرتها و غيره.
أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ اعراف: 184. يعنى اگر در گفتهها و اعمال پيغمبر كه مدتى با آنها رفيق و در يك محيط بوده، فكر و اعمال نظر كنند ميدانند كه او ديوانه نيست بلكه انذار كننده آشكار است. قرآن مجيد بتفكّر و تدبّر بسيار اهميّت داده و بسيارى از آيات براى ايجاد تفكّر نازل شده است وَ يَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلًا آل عمران: 191.
إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ رعد: 3. وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ حشر: 21 (قاموس قرآن، ج5، ص199).
ساخت‌های صرفی در قرآن
فَکَّرَ (فعل باب تفعیل): 1 بار
تَفَکَّرَ (فعل باب تفعّل): 17 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | فَکَّرَ | فَکَّرَ | فَکَّرَ | فكر: انديشه | قاموس قرآن، ج5، ص: 199 | |
| آفروآسیایی | ||||||
| سامی | *pVkir- | فکر | 'think' | 'فکر' | ||
| عربی | fkr i,1,2 | فکر ِ |