غوی (ریشه)
ریشه «غوی» (ĠWY)؛ فریب، گمراهی. این ریشه 22 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
غوى: غىّ و غواية بمعنى رفتن براه هلاكت است. گر چه آنرا ضلالت نوميدى، جهل ناشى از اعتقاد فاسد و فساد گفتهاند.
طبرسى ذيل آيه قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِ بقره: 256. فرموده: «غَوَى يَغْوَى غَيّاً وَ غَوايَةً: سَلَكَ طَريقَ الْهَلاكِ» يعنى راه هلاكت در پيش گرفت: در نهايه آنرا ضلالت و دخول در باطل گفته است
وَ إِنْ يَرَوْا سَبِيلَ الرُّشْدِ لا يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًا وَ إِنْ يَرَوْا سَبِيلَ الغَيِ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًا اعراف: 146. باطمينان ميتوان گفت كه رشد بمعنى نجات و غىّ بمعنى هلاكت است يعنى: اگر راه نجات را بينند آنرا در پيش نگيرند و اگر راه هلاكت را بينند آنرا در پيش گيرند.
وَ عَصى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوى طه: 121. آدم بپروردگارش نافرمانى كرد و راه هلاكت رفت.
رَبَّنا هؤُلاءِ الَّذِينَ أَغْوَيْنا أَغْوَيْناهُمْ كَما غَوَيْنا قصص: 63. پروردگارا اينان آنهااند كه براه هلاكتشان برديم. ما آنها را براه هلاكت برديم چنانكه خود بدان راه رفتيم (قاموس قرآن، ج5، ص132).
ساختهای صرفی در قرآن
غَوَیَ (فعل مجرد): 3 بار
اَغوَیَ (فعل باب افعال): 8 بار
غاوِی (اسم فاعل): 6 بار
غَوِیّ (صفت فعیل): 1 بار
غَیّ (اسم): 4 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | غَوَیَ | غَوَیَ | غَوَیَ | غوى: غىّ و غواية بمعنى رفتن براه هلاكت است | قاموس قرآن، ج5، ص: 131 | |
آفروآسیایی | *ɣawaʔ- | غوء | deceive | فریب دادن | ||
سامی | *ɣVwaʔ- | غوء | 'deceive, tempt' | "فریب دادن، وسوسه کردن" | ||
عربی | ɣwʔ | غوء |