ظلم (تاریکی)
ریشه «ظلم» (ẒLM)؛ ظُلمات، تاریکی، سیاهی. این ریشه در این معنا 26 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
ظلمة: تاريكى. جمع ان ظلمات است «أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّماءِ فِيهِ ظُلُماتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ» بقره: 19.
«اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ» بقره: 257. ظلمات در آيه تيرگيهاى كفر و نور روشنى ايمان است نظير «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ» ابراهيم: 1. فعل آن از باب افعال آمده و لازم است مثل «وَ إِذا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قامُوا» بقره: 20. چون بر آنها تاريك گردد ميايستند گويند: «اظلم اللّيل: صار مظلما».
مُظلِم (بصيغه فاعل) تاريك ايضا كسيكه در تاريكى داخل شود «كَأَنَّما أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِنَ اللَّيْلِ مُظْلِماً» يونس: 27 (قاموس قرآن، ج4، ص272).
ساخت‌های صرفی در قرآن
اَظلَمَ (فعل باب افعال): 1 بار
ظُلُمات (اسم، جمع ظُلمَۀ): 23 بار
مُظلِم (اسم فاعل، باب افعال): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | ظُلُمات | ظُلُمات | ظُلُمات | ظلمة: تاريكى | قاموس قرآن، ج4، ص: 272 | |
| آفروآسیایی | *č̣ilam- | ظلم | be dark, black | تاریک بودن، سیاه بودن | 1 ظل | |
| سامی | *t_̣Vlam- | ظلم | 'be dark, be black' | "تاریک بودن، سیاه بودن" | 1 ظل | |
| اکدی | ṣalāmu | صَلَمُ | ||||
| عبری | ṣlm | صلم | ||||
| عربی جنوبی | Sab. d_̣lm | ضلم | ('black (?)' | SD 172; v. discussion in Bul. Dis.) | ||
| گعز | ṣalma | صَلمَ | ||||
| سقطری | ṭlm | طلم | ||||
| عربی | ẓlm | ظلم |