زوال عقل
زوال عقل؛ به نوعی از بیماری روانی گفته می شود که از طریق اختلال در سیستم عصبی و بافت مغزی پدید می آید و تأثیراتی را بر حافظه و قوه شناختی فرد می گذارد. این اختلال، در گذر زمان و از طریق انجام امور مادی و غیر مادی زیان باری پدید می آید که بر شخصیت افراد نیز اثر منفی می گذارد. برخی از این امور زیانبار در قرآن معرفی شده اند و آنها عبارتند از: مصرف شراب، خرافه پرستی و شرک.
زوال عقل در روان شناسی
زوال عقل به نوعی از بیماری عصبی و شناختی گفته می شودکه با تغییر یافتن بافت مغز از طرق سکتۀ مغزی، ضربۀ مغزی، مواد مسموم‌کننده و زیان بار و بیماری‌های عصبی[۱] بر انسان عارض می شود. این تغییرات، اکتسابی[۲] هستند و به طور عمده، بر حافظه، قوۀ تشخیص و شخصیت[۳] افراد بویژه سالخوردگان[۴] اثر می گذارند. گفتنی است که زوال عقل با کاهش قوای ذهنی و از دست رفتن توانایی‌های فکری همراه است. دامنۀ ناتوانی فکری از دشواری در به یاد آوردن نام چیزها تا ناتوانی در شناسایی بستگان نزدیک را دربرمی گیرد[۵] علاوه بر ناتوانی در فکر و حافظه، تغییرات شخصیتی همانند رعایت نکردن بهداشت شخصی، بدزبانی و تندخویی[۶] نیز گریبانگیر فرد می شود.
عوامل زوال عقل در قرآن
زوال عقل در قرآن به نوعی اختلال در سیستم عصبی و شناختی گفته می شودکه ممکن است در اثر عوامل مختلفی برای انسان ایجاد شود. در برخی مواقع، زوال عقل با فرا رسیدن دوران پیری و کهولت سن[۷] بر انسان سیطره پیدا می کند.[۸] برخی اوقات نیز، مصرف نوشیدنی های مست کننده باعث زوال عقل[۹] می-شود.[۱۰] علاوه بر مسائل مادی، برخی از مسائل غیرمادی همانند شرک[۱۱] و خرافه پرستی[۱۲] نیزکه موجب فراموشی خداوند[۱۳] می شوند، در پدید آمدن زوال عقلی مؤثر هستند.
درمان زوال عقل با قرآن
یکی از راهکارهای درمان زوال عقلی، انس گرفتن با قرآن است. درحقیقت، افرادی که در طول زندگی با قرآن مأنوس هستند و همانند علمای عارف دین توجه وافری به قرآن نشان می دهند، از زوال عقل به دور هستند یا کمتر به این بیماری[۱۴] دچار می شوند. به عنوان نمونه، قرائت و مأنوس شدن با سوره «یس» از زوال عقلی و اختلال های آن جلوگیری به عمل می آورد. [۱۵]
منابع
رفیعی هنر، حمید، (1397)، بررسی تطبیقی مجنون در فقه و روان شناسی، پژوهش¬های فقهی تا اجتهاد، ش3، صص100-77.
شیراوند، کامیار، برزگر کلیشمی، ولی الله، خدادوست، محمود، (1400)، بیماری زوال عقل (آلزایمر) و راه¬های درمان آن در طب سنتی و پزشکی رایج، مجله تاریخ پزشکی، ش46.
ارجاعات
- ↑ . چندپاره شدن خواب، شانس افسردگی و زوال عقل را بیشتر می‌کند؛ خواب زیاد سالمندان نشانه ابتلا به زوال عقل است؛ موج روانشناسی اسلامی در کشورهای غربی.
- ↑ . رفیعی هنر، 1397، ص90-89
- ↑ . دانشنامه پژوهه.
- ↑ .ویکی جو؛ چندپاره شدن خواب، شانس افسردگی و زوال عقل را بیشتر می‌کند؛ خواب زیاد سالمندان نشانه ابتلا به زوال عقل است؛ موج روان شناسی اسلامی در کشورهای غربی
- ↑ . آیا فراموش کاریتان طبیعی است.
- ↑ . هشدار دهنده زوال عقل.
- ↑ . وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلا يَعْلَمَ مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئا؛ «و برخى از شما به غايت پيرى مىرسد به گونهاى كه پس از دانستن [بسى چيزها] چيزى نمىداند» (حج/5).
- ↑ . شیراوند، 1400، ص4-3.
- ↑ . لَا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنْزِفُونَ؛ «[كه] نه از آن دردسر گيرند و نه بىخرد گردند» (واقعه/19). لا فِيها غَوْلٌ وَ لا هُمْ عَنْها يُنْزَفُونَ؛ «نه در آن فساد عقل است و نه ايشان از آن به بدمستى [و فرسودگى] مىافتند» (صافات/47)
- ↑ . اختیار زنان بهشتی در انتخاب همسر؛ ویکی شیعه؛ نشست «سيماى بهشت و بهشتيان در تعاليم قرآن» در قم برگزار شد.
- ↑ . قُلْ أَ نَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُنا وَ لا يَضُرُّنا وَ نُرَدُّ عَلى أَعْقابِنا بَعْدَ إِذْ هَدانَا اللَّهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّياطِينُ فِي الْأَرْضِ حَيْرانَ لَهُ أَصْحابٌ يَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنا قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى وَ أُمِرْنا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمِينَ؛ بگو، آيا بجاى پرستش خدا چيزهايى را پرستش كنيم كه براى ما هيچگونه نفع و ضررى ندارند و بعد از آنكه خدا ما را هدايت كرد، باز گشت بعقب كنيم؟ همانند كسى كه بر اثر وسوسههاى شياطين در بيراههاى سرگردان و حيران بماند و حال آنكه وى دوستانى دارد و او را به هدايت دعوت ميكنند و مىگويند: كه بسوى ما بيا. بگو، هدايت واقعى همانا هدايت خداست و به ما امر شده است كه تسليم پروردگار جهانيان باشيم». (أنعام/71).
- ↑ . خرافه‌گرایی سبب زوال عقلانیت و معنویت می‌شود.
- ↑ . زوال عقل و سقوط انسان پیامد خدافراموشی است.
- ↑ . نگاه كردن و قرائت قرآن ذهن را تقويت می‌كند.
- ↑ درمان آلزایمر با سوره‌ای از قرآن