رحم (زهدان)

از قرآن پدیا

ریشه «رحم» (RḤM)؛ رَحِم، زهدان؛ خویشاوندان. این ریشه تنها در قالب واژه «ارحام» (جمع رَحِم) و به‌معنای خویشاوندان، 12 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.

معنای لغوی

رحم: (بفتح اوّل و كسر دوّم) رحم زن. محل رشد جنين. جمع آن ارحام است‏ «هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي‏ الْأَرْحامِ‏ كَيْفَ يَشاءُ» آل عمران: 6. «وَ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَ يَعْلَمُ ما فِي‏ الْأَرْحامِ‏» لقمان: 34.

رحم بمعناى فوق در قرآن هميشه جمع آمده است. بقوم و خويش از آنجهت رحم و ارحام گفته‏اند كه آنها از يك رحم خارج شده‏اند (مفردات) (قاموس قرآن، ج3، ص68).

ساخت‌های صرفی در قرآن

اَرحام (جمع): 12 بار

ریشه‌شناسی

زبان لفظ لفظ با آوانویسی عربی معنای انگلیسی معنای فارسی توضیح منبع
قرآن اَرحام اَرحام اَرحام رحم: رحم زن قاموس قرآن، ج‏3، ص: 68
آفروآسیایی *ri(ḥ)m- قوچ- گوسفند نر womb رحم
سامی *raḥ(i)m-/*riḥm- رحم womb رحم
اکدی rēmu, rīmu رِمُ\ رِمُ 'Mutterleib' OB on رحم [AHw 970] (also rēmtu SB do. [ibid.])
ابلایی rí-ʔex(EN)-mu, rí-mu-um /reḥmum/ رِ-ءِخمُ\ رِ-مُ-ُم /رِحمُم/ 'uterus' 'رحم' [Kr 14; Bl E No. 80]
فنیقی *rḥm رحم 'seno' (in rḥm-y 'su seno') سینه [Estañol 227]
عبری räḥäm, raḥam رَحَم\ رَحَم 'womb' "رحم" [KB 1217]
آرامی DALLA rḥm رحم 'womb' "رحم" [HJ 1070]
آرامی یهودی raḥămā, raḥmā رَحَمَ\ رَحمَ 'orifice of the matrix, womb' "دهانه رحم، رحم" [Ja 1467]
سریانی raḥmā رَحمَ 'uterus' 'رحم' [Brock 724]
آرامی جدید MAL raḥmt_a رَحمثَ 'Barmhertzigkeit'  'Gnade' رحمت، "فیض" [Berg 76] HRT raḥme
مهری raḥm رَحم 'womb' "رحم" [JM 321]; also mǝrḥām do. [ibid. 322]
جبالی raḥm رَحم 'womb'  'womb' "رحم" [JJ 210]; (EAST) mǝrḥám
عربی raḥim-, riḥm- رَحِم-\ رِحم- 'utérus' 'رحم' [BK 1 838]

منابع

رحم (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2