رحم (زهدان)
ریشه «رحم» (RḤM)؛ رَحِم، زهدان؛ خویشاوندان. این ریشه تنها در قالب واژه «ارحام» (جمع رَحِم) و بهمعنای خویشاوندان، 12 بار در قرآن کریم بهکار رفته است.
معنای لغوی
رحم: (بفتح اوّل و كسر دوّم) رحم زن. محل رشد جنين. جمع آن ارحام است «هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحامِ كَيْفَ يَشاءُ» آل عمران: 6. «وَ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَ يَعْلَمُ ما فِي الْأَرْحامِ» لقمان: 34.
رحم بمعناى فوق در قرآن هميشه جمع آمده است. بقوم و خويش از آنجهت رحم و ارحام گفتهاند كه آنها از يك رحم خارج شدهاند (مفردات) (قاموس قرآن، ج3، ص68).
ساختهای صرفی در قرآن
اَرحام (جمع): 12 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | اَرحام | اَرحام | اَرحام | رحم: رحم زن | قاموس قرآن، ج3، ص: 68 | |
آفروآسیایی | *ri(ḥ)m- | قوچ- گوسفند نر | womb | رحم | ||
سامی | *raḥ(i)m-/*riḥm- | رحم | womb | رحم | ||
اکدی | rēmu, rīmu | رِمُ\ رِمُ | 'Mutterleib' OB on | رحم | [AHw 970] (also rēmtu SB do. [ibid.]) | |
ابلایی | rí-ʔex(EN)-mu, rí-mu-um /reḥmum/ | رِ-ءِخمُ\ رِ-مُ-ُم /رِحمُم/ | 'uterus' | 'رحم' | [Kr 14; Bl E No. 80] | |
فنیقی | *rḥm | رحم | 'seno' (in rḥm-y 'su seno') | سینه | [Estañol 227] | |
عبری | räḥäm, raḥam | رَحَم\ رَحَم | 'womb' | "رحم" | [KB 1217] | |
آرامی | DALLA rḥm | رحم | 'womb' | "رحم" | [HJ 1070] | |
آرامی یهودی | raḥămā, raḥmā | رَحَمَ\ رَحمَ | 'orifice of the matrix, womb' | "دهانه رحم، رحم" | [Ja 1467] | |
سریانی | raḥmā | رَحمَ | 'uterus' | 'رحم' | [Brock 724] | |
آرامی جدید | MAL raḥmt_a | رَحمثَ | 'Barmhertzigkeit' 'Gnade' | رحمت، "فیض" | [Berg 76] HRT raḥme | |
مهری | raḥm | رَحم | 'womb' | "رحم" | [JM 321]; also mǝrḥām do. [ibid. 322] | |
جبالی | raḥm | رَحم | 'womb' 'womb' | "رحم" | [JJ 210]; (EAST) mǝrḥám | |
عربی | raḥim-, riḥm- | رَحِم-\ رِحم- | 'utérus' | 'رحم' | [BK 1 838] |