دنو (ریشه)
ریشه «دنو» (DNW)؛ نزدیک، نزدیک شدن. این ریشه در مشتقات گوناگونش 133 بار در قرآن کریم بهکار رفته است.
معنای لغوی
دنى: دنو يعنى نزديك شدن «ثُمَ دَنا فَتَدَلَّى» نجم: 8 يعنى پس نزديك و نزديكتر شد. اسم فاعل آن دان و دانية است مثل وَ جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ رحمن: 54 يعنى ميوه هر دو بهشت (بآنها) نزديك و در دسترس است (قاموس قرآن، ج2، ص360).
ساختهای صرفی در قرآن
دَنَوَ (فعل مجرد): 1 بار
دانی (اسم فاعل): 4 بار
اَدنی (صفت تفضیل): 12 بار
دُنیا (اسم؛ صفت تفضیل مؤنث): 115 بار
اَدنَیَ (فعل باب افعال): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | دَنَوَ | دَنَوَ | دَنَوَ | دنى: دنو يعنى نزديك شدن «ثُمَ دَنا فَتَدَلَّى» نجم: 8 يعنى پس نزديك و نزديكتر شد | قاموس قرآن، ج2، ص: 360 | |
آفروآسیایی | *dy/w ~ *ʔ/wd | دو | come | آمدن | ||
سامی | *dydy | دیدی | arrive, come | رسیدن، آمدن | ||
عبری | ddy hitpa | ددی | 'walk' | 'راه رفتن' | HAL 214 | |
آرامی یهودی | ddy pa. | ددی فَ. | 'to lead (a child)', hitp.'hop, toddle' | "راهنمایی کردن (یک کودک)"، یک پا جستن (لی لی کردن)؛ (مثلا كودكان نوپا) گام هاى كوتاه و متزلزل برداشتن ، تاتي كردن | ||
عربی جنوبی | Sab dʔw | دءو | 'arrive' HAL after Müller | «رسیدن» | (not in SD) | |
گعز | dede | دِدِ | 'door' | 'در، درب' | ||
عربی | dad, dadan | دَد\ دَدَن | 'dallying', (? ddy III 'to pamper'), dʔdʔ 'to run fast' | دویدن، «نوازش کردن»؛«سریع دویدن» | HAL |