خیر (ریشه)
ریشه «خیر» (H̬YR)؛ خوب، دلپسند، مال، برگزیدن. این واژه در معانی و ساخت‌های گوناگونش، 196 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
خير: دلپسند. مرغوب. راغب ميگويد: خير آنست كه همه بدان رغبت كنند.
به مال دنيا از آنجهت خير گويند كه مرغوب و مورد ميل است مثل إِنْ تَرَكَ خَيْراً بقره: 180 يعنى اگر مالى بگذارد.
به چيز خوب خير گويند زيرا دلپسند است و آدمى بدان ميل ميكند نظير وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً بقره: 269 چون حكمت مرغوب و دلپسند است لذا بدان خير اطلاق شده است (قاموس قرآن، ج2، ص317).
ساخت‌های صرفی در قرآن
خَیر (مصدر؛ اسم تفضیل): 188 بار
خِیَرَة (اسم): 2 بار
تَخَیَّرَ (فعل باب تفعّل): 2 بار
اِختارَ (فعل باب افتعال): 4 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | خَیر | خَیر | خَیر | خير: دلپسند | قاموس قرآن، ج2، ص: 317 | |
| آفروآسیایی | *ḫVy/war- | خیر | be good | خوب بودن | ||
| سامی | *ḫVyVr- | خیر | 'be favourable' | "مطلوب بودن" | ||
| عربی | ḫyr | خیر | ||||