خرید و فروش کردن (مترادف)

از قرآن پدیا

مترادفات قرآنی خرید و فروش کردن

مترادف های این واژه در قرآن عبارت است از «باع»، «شری»، «تجارة».

مترادفات «خرید و فروش کردن» در قرآن

واژه مشاهده ریشه شناسی واژه مشاهده مشتقات واژه نمونه آیات
باع ریشه بیع مشتقات بیع
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَىٰٓ أَجَلٍ مُّسَمًّى فَٱكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُب بَّيْنَكُمْ كَاتِبٌۢ بِٱلْعَدْلِ وَلَا يَأْبَ كَاتِبٌ أَن يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ ٱللَّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ ٱلَّذِى عَلَيْهِ ٱلْحَقُّ وَلْيَتَّقِ ٱللَّهَ رَبَّهُۥ وَلَا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْـًٔا فَإِن كَانَ ٱلَّذِى عَلَيْهِ ٱلْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لَا يَسْتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُۥ بِٱلْعَدْلِ وَٱسْتَشْهِدُوا۟ شَهِيدَيْنِ مِن رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَٱمْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ ٱلشُّهَدَآءِ أَن تَضِلَّ إِحْدَىٰهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَىٰهُمَا ٱلْأُخْرَىٰ وَلَا يَأْبَ ٱلشُّهَدَآءُ إِذَا مَا دُعُوا۟ وَلَا تَسْـَٔمُوٓا۟ أَن تَكْتُبُوهُ صَغِيرًا أَوْ كَبِيرًا إِلَىٰٓ أَجَلِهِۦ ذَٰلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ ٱللَّهِ وَأَقْوَمُ لِلشَّهَٰدَةِ وَأَدْنَىٰٓ أَلَّا تَرْتَابُوٓا۟ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلَّا تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوٓا۟ إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَلَا يُضَآرَّ كَاتِبٌ وَلَا شَهِيدٌ وَإِن تَفْعَلُوا۟ فَإِنَّهُۥ فُسُوقٌۢ بِكُمْ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ ٱللَّهُ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ
شری ریشه شری مشتقات شری
إِنَّ ٱللَّهَ ٱشْتَرَىٰ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَٰلَهُم بِأَنَّ لَهُمُ ٱلْجَنَّةَ يُقَٰتِلُونَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِى ٱلتَّوْرَىٰةِ وَٱلْإِنجِيلِ وَٱلْقُرْءَانِ وَمَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِۦ مِنَ ٱللَّهِ فَٱسْتَبْشِرُوا۟ بِبَيْعِكُمُ ٱلَّذِى بَايَعْتُم بِهِۦ وَذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ
تجارة ریشه تجر مشتقات تجر
أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشْتَرَوُا۟ ٱلضَّلَٰلَةَ بِٱلْهُدَىٰ فَمَا رَبِحَت تِّجَٰرَتُهُمْ وَمَا كَانُوا۟ مُهْتَدِينَ

معانی مترادفات قرآنی خرید و فروش کردن

«باع»

البيع‏ يعنى دادن چيزى با ارزش و گرفتن قيمت آن (داد و ستد و مبادله‏ متاع و پول).

الشراء- پرداختن قيمت و گرفتن جسم قيمت شده است، فروختن و خريدن را بيع و شراء گفته‏اند كه هر دو بجاى هم بكار مى‏رود براى تصورى كه از جنس و متاع و بهاء آن به نظر مى‏رسد و بر اين معنى خداى عز و جل گويد:

(و شروه بثمن بخس‏- 20/ يوسف) (كه واژه شراء- در اين آيه بجاى فروختن يا (بيع) بكار رفته است و پيامبر عليه السلام فرمود:

(لا يبيعن‏ أحدكم على بيع أخيه».

يعنى خريدار چيزيكه برادرت مى‏خرد نشويد. (رو دست خريد او نرويد كه گرانى پيش آيد).

أبعت‏ الشى‏ء- آنرا براى فروش عرضه كردم، چنانكه شاعر گويد:فرسا فليس جواده بمباع‏ (اسبى كه وفاء خوبيهايش عرضه و فروخته نشده است).

باب مفاعله اين واژه‏ها- مبايعة و مشاراة است، خداى تعالى گويد: (و أحل الله البيع و حرم الربا- 275/ بقره) و (لا بيع فيه و لا خلة- 254/ بقره).

عبارت- بايع‏ السلطان‏ - اطاعت او را در برابر عطاى اندكش پذيرفت.

خداى عز و جل گويد: (فاستبشروا ببيعكم الذي بايعتم به‏- 111/ توبه) كه اشاره به بيعت رضوان است (يعنى بيعت مؤمنين با پيامبر (ص) كه در آيه بعد اشاره مى‏كند و مى‏فرمايد: (لقد رضي الله عن المؤمنين إذ يبايعونك‏ تحت الشجرة- 18/ فتح) و همچنين بمطلبى كه در آيه ديگر فرمايد: (إن الله اشترى من المؤمنين أنفسهم‏- 111/ توبه).

و اما واژه- الباع- يعنى فاصله ميان دو دست كه بطرفين باز مى‏شود از باع، يبوع، است نه از- باع يبيع- به دلالت اينكه گويند:

باع فى السر يبوع: وقتى كه دستش را دراز كرد.[۱]

«شری»

الشراء و البيع: در معنى ملازم هم هستند پس مشترى و خريدار قيمت جنس را مى‏پردازد و چيز با ارزش و قيمتى دريافت مى‏كند، فروشنده هم چيز با ارزشى را مى‏دهد و قيمت آن را هم مى‏گيرد در صورتى كه خريد و فروش با پول و متاع باشد ولى اگر خريد و فروش كالا به كالا باشد صحيح است كه هر كدام از طرفين داد و ستد را هم خريدار و هم فروشنده تصور كنيم.

و از اينجهت- لفظ- بيع- معنى فروختن، و شراء يعنى خريدن، هر كدام بجاى ديگرى بكار مى‏رود. و- شريت‏- در معنى- بعت- بيشتر و- ابتعت- بجاى- اشتريت‏- بيشتر است.

خداى تعالى گويد: (و شروه‏ بثمن بخس‏- 20/ يوسف) يعنى او را فروختند. و همچنين آيه: (يشرون‏ الحياة الدنيا بالآخرة- 74/ نساء) و جايز است كه واژه‏هاى شراء و اشتراء- در آنچه را كه با چيزى حاصل مى‏شود و بدست مى‏آيد باشد مثل: (إن الذين يشترون بعهد الله‏- 77/ آل عمران) (لا يشترون بآيات الله‏- 199/ آل عمران) (اشتروا الحياة الدنيا- 86/ بقره) (اشتروا الضلالة- 16/ بقره) ولى در آيه: (إن الله اشترى من المؤمنين‏- 111/ توبه) يعنى آنچه را كه خداوند مشترى آن است كه در آيه بعد مفهوم آن يادآورى شده است كه: (يقاتلون في سبيل الله فيقتلون‏ 111/ توبه).

خوارج هم‏ شراة- ناميده شده‏اند، اين معنى را از آيه زير تأويل كرده‏اند كه: (و من الناس من يشري نفسه ابتغاء مرضات الله‏- 207/ بقره). (همانطورى كه در هر عصرى افراد و گروههايى يك يا چند آيه قرآن را پيوسته به سود خويش تأويل مى‏كنند و چه ستمى از اين نارواتر كه خود را و افكار خود را مقدم بر حق بدانيم).

پس معنى‏ يشري‏ در آيه فوق- يعنى- يبيع- و همچون معنى آيه: (إن الله اشترى‏- 111/ توبه).[۲]

«تجارة»

تجارة يعنى تصرف در سرمايه براى سود و منفعت.

افعال و مشتقاتش- تجر، يتجر و تاجر و تجر- است مثل- صاحب و صحب- در زبان عرب واژه‏اى كه بعد از حرف (ت) حرف (ج) باشد نيست مگر همين لفظ، اما واژه- تجاه- اصلش- وجاه- است و حرف (ت) در- تجوب- براى مضارع بودن آن است.

در سخن خداى تعالى كه (هل أدلكم على تجارة تنجيكم من عذاب أليم‏- 10/ صف) اين تجارت به ايمان تفسير شده است، زيرا بعدش مى‏گويد: (تؤمنون بالله ... تا آخر- 110/ آل عمران) و (اشتروا الضلالة بالهدى فما ربحت تجارتهم‏- 16/ بقره) و (إلا أن تكون تجارة عن تراض منكم‏- 29/ نساء) و (تجارة حاضرة تديرونها بينكم‏- 282/ بقره). ابن اعرابى‏ مى‏گويد: ( «فلان‏ تاجر بكذا» يعنى او در آنكار حاذق است و مهارت دارد و به راه و روش آن كسب آشنايى دارد.[۳]

ارجاعات

  1. ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏1، ص: 327-326
  2. ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 323-322
  3. ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏1، ص: 340-339