خبر (مترادف)
مترادفات قرآنی خبر
مترادف های این واژه در قرآن عبارت است از «خَبر»، «خُبر»، «نبأ».
مترادفات «خبر» در قرآن
| واژه | مشاهده ریشه شناسی واژه | مشاهده مشتقات واژه | نمونه آیات |
|---|---|---|---|
| خَبر | ریشه خبر | مشتقات خبر | يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُل لَّا تَعْتَذِرُوا۟ لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا ٱللَّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ وَسَيَرَى ٱللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُۥ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
|
| خُبر | ریشه خبر | مشتقات خبر | وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَىٰ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِۦ خُبْرًا
|
| نبأ | ریشه نبأ | مشتقات نبأ | يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِن جَآءَكُمْ فَاسِقٌۢ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوٓا۟ أَن تُصِيبُوا۟ قَوْمًۢا بِجَهَٰلَةٍ فَتُصْبِحُوا۟ عَلَىٰ مَا فَعَلْتُمْ نَٰدِمِينَ
|
معانی مترادفات قرآنی خبر
«خَبر»
الخبر، علم و شناخت و اشياء معلوم از لحاظ آگاهى و با خبر شدن از آنها.
خبرته خبرا و خبرة- يعنى خبردار و آگاه شدم.
أخبرت- يعنى آنچه را كه از خبر بدستم آمده، اعلام كردم.
خبرة- آگاهى و معرفت بباطن امور و كارها.
خبار و خبراء- يعنى زمين نرم كه گاهى به زمينهاى مشجر و با درخت نيز گفته مىشود.
مخابرة- يعنى مزارعه و زمينى كه براى كاشتن در برابر گرفتن مقدار معلوم و معينى از محصول بكسى داده مىشود.
الخبر- توشهدان كوچك كه شتر باربر را هم بهمان شباهت، خبر ناميدهاند.
آيه (و الله خبير بما تعملون- 53/ آل عمران).
خبير در آيه فوق يعنى عالم و آگاه به كارهاتان، و گفتهاند: يعنى عالم بباطن امورتان.
و نيز- خبير- بمعنى خبر دهنده و آگاه كننده است، مثل آيات:
(فينبئكم بما كنتم تعملون- 105/ مائده).
(و نبلوا أخباركم- 31/ محمد).
(قد نبأنا الله من أخباركم- 94/ توبه).
يعنى: از احوالاتتان كه خداوند ما را از آن آگاه كرده است، با خبر هستيم.[۱]
«خُبر»
الخبر، علم و شناخت و اشياء معلوم از لحاظ آگاهى و با خبر شدن از آنها.
خبرته خبرا و خبرة- يعنى خبردار و آگاه شدم.
أخبرت- يعنى آنچه را كه از خبر بدستم آمده، اعلام كردم.
خبرة- آگاهى و معرفت بباطن امور و كارها.
خبار و خبراء- يعنى زمين نرم كه گاهى به زمينهاى مشجر و با درخت نيز گفته مىشود.
مخابرة- يعنى مزارعه و زمينى كه براى كاشتن در برابر گرفتن مقدار معلوم و معينى از محصول بكسى داده مىشود.
الخبر- توشهدان كوچك كه شتر باربر را هم بهمان شباهت، خبر ناميدهاند.
آيه (و الله خبير بما تعملون- 53/ آل عمران).
خبير در آيه فوق يعنى عالم و آگاه به كارهاتان، و گفتهاند: يعنى عالم بباطن امورتان.
و نيز- خبير- بمعنى خبر دهنده و آگاه كننده است، مثل آيات:
(فينبئكم بما كنتم تعملون- 105/ مائده).
(و نبلوا أخباركم- 31/ محمد).
(قد نبأنا الله من أخباركم- 94/ توبه).
يعنى: از احوالاتتان كه خداوند ما را از آن آگاه كرده است، با خبر هستيم.[۲]
«نبأ»
نبأ- خبرى است كه فايده و سود بزرگى دارد، كه از آن خبر علم و دانش حاصل ميشود و بر ظن و گمان غلبه ميكند، هيچگاه گفتن- خبر بمعنى نبأ- درست نيست مگر اينكه سه اصل و نتيجهاى كه گفته شد و از- نبأ- فهميده ميشود در آن باشد (1- سود و فايده 2- علم و دانش 3- غلبه بر ظن و گمان).
به خبرى كه دروغى در آن نباشد شايسته است- نبا- گويند مثل- تواتر
ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج4، ص: 281
و خبر از سوى خدا و از سوى نبى عليه الصلاة و السلام.
و براى اينكه- نبا- معنى خبر را هم در بردارد ميگويند- أنباته بكذا- مثل اخبرته.
و براى اينكه در- نبا- معنى علم هست ميگويند- أنباته كذا- مثل اعلمته كذا- به او آموختم خداى تعالى فرمود:
قل هو نبأ عظيم أنتم عنه معرضون- الصاد/ 67 و گفت عم يتساءلون عن النبإ العظيم- النباء/ 1 و أ لم يأتكم نبأ الذين كفروا من قبل فذاقوا وبال أمرهم- التغابن/ 5 و تلك من أنباء الغيب نوحيها إليك- يوسف/ 102 و تلك القرى نقص عليك من أنبائها- الاعراف/ 101 و ذلك من أنباء القرى نقصه عليك- هود/ 100 و إن جاءكم فاسق بنبإ فتبينوا- الحجرات/ 6.
اين آيه آگاهى ميدهد كه اگر خبر موضوع بزرگى كه ارزشمند است و شايسته است كه در آن تأمل و تفكر شود هر چند كه دانسته شود و درستى آن بر ظن و گمان غلبه داشته باشد تا اينكه در آن نظر مجدد شود و بروشنى حقيقتش آشكار شود، واژه- يتبتين از تبين- بيشتر برترى دارد.
نباته و انباته- هر دو صحيح است در آيه گفت:
أنبئوني بأسماء هؤلاء إن كنتم صادقين- البقره/ 31 و نبأتكما بتأويله- يوسف/ 37 و نبئهم عن ضيف إبراهيم- الحجر/ 51
ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج4، ص: 282
و أ تنبئون الله بما لا يعلم في السماوات و لا في الأرض- يونس/ 17 و قل سموهم أم تنبئونه بما لا يعلم- الرعد/ 33 و گفت نبئوني بعلم إن كنتم صادقين- الانعام/ 143 قد نبأنا الله من أخباركم- التوبه/ 94 فعل- نباته- رساتر از انباته است.
گفت فلننبئن الذين كفروا- فصلت/ 5 و ينبؤا الإنسان يومئذ بما قدم و أخر- القيامة/ 13 و آيه زير بهمين معنى كه در قيامت آنچه كه بشر انجام داده و ميخواست انجام دهد باو خبر داده ميشود.
فلما نبأها به قالت من أنبأك هذا قال نبأني العليم الخبير- التحريم/ در اين گفت- نبانى- يعنى خدايم كه عليم و خبير است آگاهم كرد زيرا از انبانى- رساتر است يعنى تحقيقا او سوى خداست. و هم چنين آيه:
قد نبأنا الله من أخباركم- التوبة/ 94 و فينبئكم بما كنتم تعملون- المائده/ 105.[۳]