حظر (ریشه)
ریشه «حظر» (ḤẒR)؛ منع کردن، تنگ گرفتن. این ریشه در سطح سامی، با ماده «حصر» (تنگی) ارتباط ریشهای دارد. ماده حظر تنها 2 بار در قرآن بهکار رفته است.
معنای لغوی
حظر: منع. وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً (اسراء: 20) عطاى پروردگار تو ممنوع نيست (قاموس قرآن، ج2، ص153).
ساختهای صرفی در قرآن
مَحظور (اسم مفعول): 1 بار
مُحتَظِر (اسم فاعل، باب افتعال): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | مَحظور | مَحظور | مَحظور | حظر: منع | قاموس قرآن، ج2، ص: 153 | |
آفروآسیایی | ||||||
سامی | *ḥič̣/ṣ/ĉ̣ar- | حصر | 'enclosure'1, 'camp' 2, 'yard' 3, 'area' 4 | "محصور"1، "اردوگاه" 2، "حیاط" 3، "منطقه" 4 | ||
اکدی | ḫaṣāru 1 | خَصَرُ | ||||
اگاریتی | ḥẓr | حظر | ||||
فنیقی | ḥṣr 3 | حصر | ||||
عبری | ḥāṣer 2,3 | حَصِر \ | ||||
سریانی | ḥǝṣārā 3 | حصَرَ | ||||
عربی جنوبی | ḥṣwr 4 | حصور | ||||
گعز | ḥaṣur 1 | حَصُر | ||||
جبالی | ḥoṣor | حُصُر | 'besiege, hem in' | "محاصره کردن، محصور بودن" | ||
عربی | ḥit_̣ār-, ḥiṣār-1, ḥaḍr- | حِظَر-\ حِصَر-\ حَضر- | 'pays habité, habitation fixe (de ceux qui ne sont pas nomades)' | کشور مسکونی، مسکن ثابت (کسانی که عشایر نیستند) |