بیض (ریشه)
ریشه «بیض» (BYḌ)؛ سفید، سفید شدن. این ریشه و مشتقاتش جمعا 12 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
بيض: بياض: سفيدى. «يَوْمَ تَبْيَضُ وُجُوهٌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ» (آل عمران: 106). ابيضّ از افعال آن است (قاموس قرآن، ج1، ص252).
ساختهای صرفی در قرآن
اِبیَضَّ (فعل، بر وزن افعلّ دالّ بر لون): 3 بار
اَبیَض (اسم رنگ): 8 بار
بَیض (اسم): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | اِبیَضَّ | اِبیَضَّ | اِبیَضَّ | بيض: بياض: سفيدى | قاموس قرآن، ج1، ص: 252 | |
آفروآسیایی | ||||||
آفروآسیایی | *bayĉ̣- | بیض | egg | تخم مرغ | ||
سامی | *bayṣ̂- | بیض | white 1, yellow 2 | سفید 1، زرد 2 | ||
سامی | *bayṣ̂- | بیض | egg | تخم مرغ | ||
عبری | bēṣā | بِصَ | 'egg' | 'تخم مرغ' | [KB 123] | |
آرامی یهودی | bēʕā, bēʕătā | بِعَ\ بِعَتَ | 'egg' | 'تخم مرغ' | [Ja 164]; byʕh, det. byʕth [Sok 96] | |
سریانی | bīʕtā | بِعتَ | 'ovum; testiculus; calva' | یک تخم مرغ؛ بیضه; بدون مو | [Brock 69] | |
آرامی جدید | MAL bēʕt_a | بِعثَ | 'Ei' 'Eier' | تخم مرغ | [Berg 10] MLH biʕe (pl.) | |
مندایی | bita | بِتَ | 'egg' | 'تخم مرغ' | [DM 64] (<*bīʕ-t-) | |
گعز | beṣa, bǝṣā 2 | بِصَ\ بصَ | ||||
عربی | ʔabyaḍ- | ءَبیَض- | ||||
عربی | bayḍ-at- | بَیض-َت- | 'oeuf' | تخم مرغ | [BK 1 184]. | |
عربی جدید | Leb Mec ʔabyaḍ, Malt abyat | ءَبیَض\ َبیَت |