اوی (ریشه)
ریشه «اوی» (ˀWY)؛ پناه بردن، مکان گزیدن. این ریشه 36 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
اَوَى: نازل شدن. منضم شدن. در قاموس آمده «أَوَيْتُ منزلى و اليه: نزلته» در مفردات گفته: «أَوَى إلى كذا- انضمّ اليه» «إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ» (كهف: 10)، يعنى چون جوانها در غار نازل شدند و مسكن گرفتند. «سَآوِي إِلى جَبَلٍ» (هود: 43)، يعنى زود بكوهى منزل ميكنم. آوى از باب افعال مسكن دادن و نازل كردن است: «آوى إِلَيْهِ أَخاهُ» (يوسف: 69) برادرش را بخود منضمّ كرد و نزد خويش نازل كرد. «وَ تُؤْوِي إِلَيْكَ مَنْ تَشاءُ»، هر كه را از آنها خواستى نزد خود جاى ميدهى (قاموس قرآن، ج1، ص: 145).
ساختهای صرفی در قرآن
أوَیَ (فعل مجرد): 5 بار
مَأوَی (اسم مکان): 22 بار
آوَیَ (فعل باب افعال): 9 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | أوَیَ | أوَیَ | أوَیَ | أَوَى: پناه بردن- مکان گرفتن- نازل شدن- «إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ» كهف: 10 | قاموس قرآن، ج1، ص: 145 | |
آفروآسیایی | *ʔay- | ءی | come, run | آمدن، دویدن | ||
آفروآسیایی | *yaʔ/w- | یء | go, come, run | رفتن، آمدن، دویدن | ||
آفروآسیایی | *waʔ- | وء | go, come | رفتن، آمدن | ||
آفروآسیایی | *yaʔ- ~ *ʔay- | یء | dwelling place, building | محل سکونت، ساختمان | ||
آفروآسیایی | *(ʔV-)way- | وی | house | خانه | ||
سامی | *ʔVyVʔ- | ءیء | 'go and stay' | "رفتن و ماندن" | ||
سامی | *ʔVyVʔ- | ءیء | 'go and stay' | "رفتن و ماندن" | ||
سامی | *ʔVyVʔ- | ءیء | 'go and stay' | "رفتن و ماندن" | ||
سامی | *yawīn- | یون | 'silt, dirt' | "لجن، خاک" | آب خاک آلود | |
سامی | *ʔawān- | ءون | 'time, moment, season' | "زمان، لحظه، فصل" | ||
عربی | ʔyʔ | ءیء |