آیات سجده

آیات سجده؛ در اصطلاح به آیاتی گفته می‌شود که هنگام تلاوت آنها وجوبا و یا استحبابا سزاوار است سجده کرد.

آیات سجده واجب

در قرآن كريم چهار سوره دارای سجده واجب است. سوره‌های سجده‌دار واجب به ترتيب و تعداد آيات آنها عبارتند از: سوره سجده، سوره فصّلت، سوره نجم، سوره علق، اين چهار سوره از قرآن مجيد دارای آيه‌ای است كه در آن امر به سجده برای خداوند متعال شده است كه به آنها «سُوَر عزائم» و آيه آن را «آيه سجده» می‌نامند. 4 آیه که سجده واجب دارد چنین است:

1) آیه 15 سوره سجده: «انما یومن بایاتنا الذین اذا ذکروابها...»

2) آیه 37 سوره فصلت: «و من آیاته اللیل و النهار و الشمس و القمر...

3) آیه 62 سوره النجم:«فاسجدوا الله و اعبدوا»

4) آیه 19 علق:«کلا لا تطعه و اسجد و اقتر»

آیات سجده مستحب

آیاتی که هنگام تلاوت آنها سجده کردن مستحب است:

1) آیه 206 سوره اعراف:«ان الذین عند ربک لایستکبرون عن عبادته ...»

2) آیه 15 سوره رعد: «ولله یسجد من ی السماوات و الارض...»

3) آیه 49-50 سوره نحل: «ولله یسجد من فی السماوات و الارض من دابه و الملائکه...

4) آیه 109 سوره اسراء: «و یخرون للاذقان یبکون...»

5) آیه 58 سوره مریم:«اولئک الذین انعم الله علیهم من النبیین...»

6) آیه 18 سوره حج:«الم تران الله یسجد له من فی السماوات ..»

7) آیه 77 سوره حج: «یا الیها الذین امنوا ارکعوا و اسجدوا ... »

8) آیه 60 سوره فرقان:«و اذا قیل لهم اسجدوا للرحمن...»

9)آیه 26 سوره نمل: «الا یسجدوا لله الذی یخرج الخبء..»

10) آیه 24 سوره ص:«قال لقد ظلمک بسوال نعجتک الی نعاجه...»

11) آیه 21 سوره انشقاق :«و اذا قریء علیهم القرآن لایسجدون...»

احکام آیات سجده دار

- بسیاری از فقهای امامیه اتفاق دارند که پس از تلاوت تمام آیه باید سجده کرد. همچنین انجام سجده واجب هم بر قاری و هم شنونده‌ای که به قصد می‌شنود واجب است، و شنونده‌ای که به غیر قصد گوش دادن بشنود سجده بر او واجب نیست.

- فقها همچنین وجوب سجده را فوری دانسته و تاخیر آن را جایز ندانسته‌اند، و اگر از کسی قضا شود پس از اینکه به خاطرش آمد واجب است فوری آن را به جای آورد.

- در سجده واجب و مستحب نیازی به تکبیر و تشهد و سلام و طهارت از حدث و خبث و حتی رو به قبله بودن و ستر عورت نیز نیست. همچنین در این سجده ذکر گفتن واجب نیست، بلکه مستحب است و هر نوع  ذکری باشد، کفایت می‌کند و بهتر آن است که بگوید:«لا اله اللهُ حقاً حقاً، لا اله الا الله ایمانا و تصدیقا، لا اله الا اللهُ عبودیة ورقا، سَجَدتُ لک یا رب تعبدا ورقا، لا مُستنکفَا و لا مُستَکبرا بل انا عبد ذلیل خائف مستجیر».

- طبق فتوای آیت الله خامنه ای خواندن آیه سجده دار واجب در نماز باعث بطلان نماز می شود و همچنین از نظر ایشان خواندن ترجمه این آیات موجب وجوب سجده نمی شود.

- خواندن آیات سجده دار واجب برای جنب و حائض حرام است.

-

منابع

ایکنا